مته Hss co

مته برای سوراخ کاری آهن مورد استفاده قرار می گیرد و از جنس فولاد سخت آبکاری شده تشکیل شده است و لبه های تیز برنده که بتواند برای سوراخ کاری آهن انجام دهد و دنباله مته به صورت از سایز 0.1 تا 13 ته گرد و ازسایز 13 تا 100 ته کونیک می باشد و مدل مته مانند سایر مته های دیگر مارپیچی است.

سوراخ کاری :

به وسیله مته سوراخ های استوانه ای شکل ایجاد می گردد که برای پین . پیچ . خار و پیچ استفاده می شود سوراخ های ایجاد شده با مته ممکن است از نوع راه بدر و یا بن بست باشند با ابزار سوراخ کاری بدون نقض می توان سوراخ کاری تا دقت 0.2تا 0.1 میلی متر انجام داد و سپس به وسیله برقو کاری آن را پرداخت و دقیق تر کرد

مته ابزار برنده ای است که دو تیغه برنده دارد مته در هنگام کار یک حرکت برشی دایره شکل ( چرخشی ) و همزمان با همان حرکت یک حرکت پیش روی در جهت محور مته انجام می دهد و باین ترتیب با هر دولبه برنده برداری می کند برای ایجاد این دو  حرکت از ماشین مته که اغلب به وسیله الکتروموتور و در بعضی انواع آن با دست بکار می افتد استفاده می شود.

مته های مارپیچی پر مصرف ترین مته ها هستند از محسان مخصوص آن ها عبارتند از:

-زاویه براده مناسب کار بدون نیاز به تیز کردن در ساختمان مته

-در موقع سنگ زنی به منظور تیز کردن اندازه قطرشان تغییر نمی کند

-ماده خنک کاری به راحتی به طرف راس مته هدایت می شود

-براده ها به راحتی از سوراخ خارج می شوند

-براثر وجود فاز مته اصطکاک شدیدی حاصل نمی شود و قدرت برش و سرعت و دقت زیادی دارند

جنس مته:

مته های مارپیچی اغلب از جنس های فولاد آلیاژی HSS-HSSE-HSSCO-CARBIDE

P6M5- بدون آلیاژ (WS)  ساخته می شوند در بعضی موارد برای براده بردای از قطعات سخت تر لبه برنده آن ها از از فلزات سخت تر الماسه HM  انتخاب کرده و به سر مته ای از فولاد معمولی ساخته شده است جوش می دهند بهتر است فلزاتی مانند چدن سخت -فولاد-سخت منگنزدار و مواد مصنوعی و مواد پرسی و لاستیک سخت را با این مته ها سوراخ کاری نموده

قسمت های مختلف مته :

مته ها از دو قسمت دنباله و بدنه (کار گیر) ساخته شده است.

دنباله مته :

دنباله مته ها به فرم های استوانه ای -مخروطی یا هرمی می سازند معمولا مته هایی که قطر آن ها تا 13 میلی متر باشند دارای دنباله استوانه ای و دنباله مته های بزرگتر از 13 مخروطی انتخاب می کنند و برای جلوگیری از چرخش مته در داخل کلاهک یا گلویی ماشین مته انتهای آن را به فرم زبانه می سازند.

بدنه مته :

1-شیار مته :

مته های مارپیچی فرم میله ای دارند که دو شیار مارپیچی متقابل در دو طرف آن جهت ایجاد زاویه براده و هدایت براده به بیرون و تشکیل دو ضلع برنده و قوی و متقارن و هدایت مواد خنک کننده به طرف لبه های برنده از طریق فرز کاری و یا غلتک زنی ایجاد شده است.

چون زاویه براده بستگی به زاویه مارپیچ مته دارد به همین دلیل برای داشتن زاویای براده مختلف جهت سواخ کاری مواد گوناگون مته ها را از لحاظ زاویه پیچش مطابق استاندارد (دین 1414) در سه گروه (تیپ ) مختلف N.H.W می سازند که هر تیپ مخصوص سوراخکاری جنس بخوصی است.

از تیپ N  با زاویه پیچش (16 تا 6. درجه ) برای سوراخ کاری مواد معمولی مانند فولاد با استحکام 600 N/MM  و فولاد ریخته و چدن مورد استفاده قرار می گیرد.

از تیپ H با زاویه پیچش ( 10تا 13 درجه) برای سوراخ کردن مواد سخت مانند لاستیک سخت و فیبر استخوانی و با کالیت و یا فولاد سخت. برنج . برن و منیزیم مورد استفاده است.

از تیپ W  با زاویه پیچش (35 تا 40 درجه) برای سوراخ کاری مواد نرم مانند آلومینیوم و مس به کار می رود زاوایا مختلف مته را با توجه به جنس کار مشخص می کند.

جان مته :

فاصله بین دو شیار مته جان مته گفته می شود که به منظور ایجاد استحکام بیشتر در امتداد طول مته از طرف سر برنده به طرف انتهای مته مقدار اندازه آن زیادتر می شود به طوری که در مته های تا قطر 10 میلی متر طول جان مته 7/1 قطر و در مته بزرگتر تا 4/1 قطر می رسد چون جان مته دارای زاویای اضلاع برنده نیست قدرت برشی کمتری داشته و حدود 3/1 نیروی پیشروی را بخورد اختصاص داده و تلف می کند و بر اثر اصطکاک حرارت زیادی ایجاد می کند.لذا به منظور کاهش این اثر مخصوصا در مته های با قطر زیاد به وسیله سنگ سنباده طول جان مته را در راس نوک مته کاهش داده و نیز زاویه براده در راس مته ایجاد می کنند سنگ زنی جان مته با دست دقت و مهارت زیادی لازم دارد لذا بهتر است برای این منظور از سنگ های مخصوص و ماشین سنگ زنی استفاده شود.

در هنگام تیز کزدن مته باید زاویه جان مته با امتداد لبه برنده اصلی حدود 55 درجه باشد در این حالت طول دو ضلع برنده نیز با هم مساوی هستند

فاز مته :

فاز مته عبارت است از دو برجستگی باریک در لبه کناری شیارهای مارپیچی که پهنای آن نسبت به بزرگی مته از 0.1 تا 6 میلی متر فرق می کند ایجاد فاز مته موجب کاهش شدید اصطکاک بین بدنه مته و با سوراخ می شود.فاز مته نیز دارای زاویه ای به نام زاویه فاز مته است که مقدار آن از 2 تا 3 درجه می باشد که از طرف کارخانه سازنده در ساختمان آن منظور شده است مته های مارپیچی مطابق استاندارد ISO دارای تلرانس h  می باشند برای جلوگیری از اصطکاک قطر آنها در امتداد طول شان از طرف سر به طرف ساق از 0.2 تا 0.1 میلی متر در 100 میلی متر طول کاسته می شود بنابراین لازم است هنگام اندازگیری قطر مته اندازه سر مته و روی فاز اندازگیری شود.

زاویه آزاد مته :

برای ایجاد و فرم گوه ای اضلاع برنده مته ها چون مقدار زاویه براده بوسیله شیار مته ایجاد می شود بنابراین هنگام تیز کردن مته ها فقط زاویه آزاد را بوجود می آوریم مقدار این زاویه در تمام انواع مته ها در حدود 5 تا 8 درجه می شود.

زاویه راس مته :

زاویه مهم دیگری که در مته ها وجود دارد زاویه راس مته است این زاویه که بین دو لبه برنده قرار دارد در عمل همزمان با زاویه آزاد به وسیله سنگ زدن ایجائه شده و مقدار آن بستگی به جنس کار دارد که مقدار آن بر حسب جنس قطعه کار از 50 تا 140 درجه انتخاب می شود.