گونیا

شما ممکن است در دوران زندگی خود با انواع گونیا های مختلف روبرو شوید. گونیا وسیله ای است که برای کنترل درستی اتصالات، بررسی صحت زوایا و نیز خط کشی روی انواع چوب مورد استفاده قرار می گیرد. انواع گونیا از یک بازوی ضخیم و یک زبانه تشکیل شده است. در ادامه شما با انواع گونیا فلزی و مهندسی که در نجاری و صنعت چوب به کار گرفته می شود، آشنا می شوید.

مهارت های خود را با آموزش درودگری ما افزایش داده و به یک نجار حرفه ای تبدیل شوید.

گونیای معمولی چگونه است؟

این گونیا که به گونیای ۹۰ درجه نیز معروف است از یک زبانه  و یک بازو تشکیل شده است که زبانه ی گونیا  تحت زاویه ۹۰ درجه داخل بازو قرار گرفته است. زبانه این گونیا ممکن است مدرج نباشد که در این صورت فقط برای صحت گونیایی بودن قطعه کار و خط کشی استفاده می شود، ولی اگر زبانه گونیا مدرج باشد علاوه بر خط کشی، برای اندازه گیری نیز می توان از آن استفاده کرد. این گونیا از نظر جنس دارای انواع مختلف چوبی، فلزی و ترکیبی از چوب و فلز و در  طول های ۱۵۰، ۲۰۰، ۲۵۰ و ۳۰۰ میلی متر ساخته می شود. یک نوع گونیا وجود دارد که معمولا برای اندازه گیری های خارجی و داخلی و بیشتر به طور هم زمان استفاده می شود.

انواع گونیا فارسی ثابت

یکی از انواع گونیا فلزی گونیا فارسی ثابت است. به طور کلی برش های ۴۵ درجه را در کارهای صنایع چوب فارسی گویند. چون در بیشتر کارهای قالب سازی و غیره زاویه ۴۵ درجه مورد نیاز می باشد بنابراین برای خط کشی این گونه کارها  گونیایی ساخته شده است که زاویه ۴۵ درجه را می توان با آن رسم کرد. تیغه این گونه نسبت به دسته آن تحت زاویه ۴۵ درجه قرار گرفته است. البته به وسیله این گونیا می توان دو زاویه ۴۵ درجه و ۱۳۵ درجه را ترسیم کرد.

گونیا تاشو (بازشو)

یکی از انواع گونیا مهندسی گونیا تاشو است. هرگاه بخواهیم روی قطعه کار زوایای مختلف ایجاد کنیم از گونیای متحرک( تاشو ) استفاده کنیم. این گونیا از یک بازو  و یک زبانه تشکیل شده، زبانه آن از قسمت وسط دارای شکافی است که باعث می شود زبانه به عقب و جلو حرکت کند. از نظر جنس این گونیا را می توان تماما از چوب فلز  پلاستیک و یا ترکیبی از فلزو چوب ساخت.این گونیا معمولا به وسیله نقاله تنظیم می شود. نوعی دیگر از انواع گونیا تاشو، گونیای چرخنده است. این گونیا از دو بازو تشکیل شده که با پیچی حول یک محور می چرخد و به وسیله آن می توان زاوایای خارجی و داخلی قطعه کار را امتحان کرد و همچنین برای رسم زوایای مختلف استفاده می شود با این گونیا می توان زوایای ۵ تا ۱۸۰ درجه را ترسیم کرد.

انواع گونیا مرکب

در برخورد با انواع گونیا و کاربرد آن، گونیا مرکب ویژگی ها و کاربردهای بیشتری دارد. گونیا مرکب از جمله گونیاهای کامل می باشد که برای خط کشی، امتحان کلیه زوایا، آزمایش صاف بودن سطح قطعه کار، مرکزیابی قطعات استوانه ای، اندازه گیری عمق و ارتفاع و همچنین تراز کردن سطوح کارهای ساخته شده مورد استفاده قرار می گیرد.

قسمت های مختلف گونیا مرکب

تیغه گونیا (خط کش)

تیغه گونیا یکی از قسمت های انواع گونیا نجاری از نوع مرکب است. در وسط این خط کش شیاری طولی تعبیه شده است که قسمت های دیگر گونیای مرکب به وسیله خاری روی شیار خط کش قرار می گیرد.

مرکزیاب

مرکز یاب از دو قطعه فلزی تشکیل شده که به شکل V می باشد و زاویه ی داخلی آن ۹۰ درجه است مرکز یاب نیز مانند وسایل دیگر گونیای مرکب دارای خاری است که داخل شیار خط کش قرار می گیرد و برای پیدا کردن مرکز کارهای گرد یا استوانه ای به کار می رود.

دسته یا بازوی گونیا

یکی از قسمت های مهم در انواع گونیا مهندسی از نوع مرکب دسته یا بازو می باشد. در روی این دسته تراز جیوه ای قرار دارد که با آن می توان عملکرد تراز کردن قطعه کار را انجام داد

قطعه نقاله ای

با قرار دادن تیغه در محل شکاف قطعه نقاله ای می توان هر زاویه ای که لازم باشد روی سطح کار رسم نمود.

اگر قد دارید با رنده نجاری نیز بیشتر آشنا شوید در این مقاله با ما همراه باشید.

شناسایی اصول گونیا کردن سطوح

انواع گونیا نجاری دارای اصل خاص خود می باشد. شما می توانید این اصول را برای انواع گونیا فلزی نیز استفاده کنید. برای گونیا کردن انواع سطوح چوبی باید موارد زیر را رعایت کرد:

1. زبانه باید به طور صحیح و محکم داخل گونیا قرار گرفته و هیچگونه لقی نداشته و کاملا گونیایی باشد.
2. اگر دو خط کاملا بر هم منطبق باشد گونیا سالم است اما اگر سر خط ها از هم فاصل داشته باشد، گونیا کمتر از ۹۰ درجه خواهد بود و اگر پایی خط ها از هم فاصله داشته باشند گونیا بزرگ تر از ۹۰ درجه بوده و عمل گونیا کردن کارها با گونیای بیشتر و کمتر  از ۹۰ درجه دقیق نمی باشد.
3. گونیا باید فاقد هرگونه لکه ای از قبیل چسب چوب ، رنگ و غیره باشد زیرا هرگونه لکه روی گونیا دقت عمل را کاهش می دهد.
4. همیشه گونیای تاشو را به وسیله نقاله دقیق تنظیم نموده بعد به کار بگیرید.
5. برای انتقال خطوط عرضی به نر کار( ضخامت) قطعه کار را به گیره میز کار محکم کنید و سپس بازوی گونیا را به لبه کار چسبانده و خط را انتقال دهید.
6. قسمتی از قطعه کار که بازوی گونیا به آن تکیه داده می شود باید کاملا گونیایی باشد در غیر این صورت تکیه دادن گونیا به سطح کار اشتباه است.
7. در مواجه با انواع گونیا مهندسی، گونیای مناسب برای گونیا کردن سطح کار استفاده نمایید.
8. کارهای فارسی باید از گونیای ۴۵ درجه یا تاشو در حالت زاویه ۴۵ درجه و در کارهای راست از گونیای ۹۰ درجه استفاده کنید.

شناسایی اصول نگهداری انواع گونیا

شما در این مقاله با انواع گونیا و کاربرد آن در نجاری آشنا شدید. برای جلوگیری از استهلاک انواع گونیا فلزی باید نکات زیر را رعایت کرد:

1. مواقعی که با گونیا کار نمی کنید آن را در گودی صفحه میز کار قرار داده تا از افتادن گونیا به کف کارگاه جلوگیری شود.
2. نباید از زبانه یا بازوی گونیا برای باز کردن درب قوطی و همچنین باز و بسته کردن پیچ ها استفاده کرد.
3. از هرگونه زدن ضربه به بازو یا زبانه گونیا خودداری کنید.
4. هرچند مدت گونیا را از نظر صحت گونیایی بودن مورد آزمایش قرار دهید.
5. پس از پایان کار با گونیای مرکب قطعات آن را از هم باز نموده و داخل جعبه آن قرار دهید.
6. گونیا را باید به طور صحیح نگهداری نمایید تا از دقت آن کاسته نشود.
7. از قرار دادن گونیا در جاهای مرطوب خودداری کنید.